บทความโรงเรียนวิถีพุทธ

“เมล็ดพันธุ์ใหม่สร้างวินัยด้วยห้องน้ำ เพื่อเทิดไท้องค์ราชันย์”

(New Seeds with discipline of using toillet For His Majesty)

… มีการเปรียบเทียบว่า มนุษย์เราเป็นเหมือน "เมล็ดพันธุ์" แล้วแต่ว่าจะเป็นพันธุ์ดีหรือพันธุ์ร้าย แต่ โดยธรรมชาติพื้นฐานตั้งแต่เกิดแล้ว ส่วนมากมัก จะเป็น "พันธุ์ดี" แต่เกิดการกลายพันธุ์หรือมีการ เปลี่ยนแปลงไปในต่างๆ ก็เพราะเงื่อนไขปัจจัย ที่เลี้ยงดูให้เติบโตมา รวมถึงสภาพแวดล้อม ที่เมล็ดพันธุ์นั้นได้รับ... ...ในอดีตพ่อแม่ผู้ปกครองมักจะสอนลูกให้เป็นคน เก่ง เรียนดี ต่อมาในสังคมปัจจุบัน เริ่มรับรู้ว่า คุณธรรม ต้องนำปัญญา การเป็นคนเก่งอย่างเดียว อาจจะเอาชีวิต ไม่รอด แต่การเป็นคนมีคุณธรรมจะ ช่วยให้สามารถมี วัคซีนใจใช้ชีวิตในสังคมได้อย่างราบรื่นและมีความสุขยิ่งขึ้น ...เนื่องจากว่าเรื่องคุณธรรมเป็นเรื่อง ที่จะต้อง ทำ อย่างต่อเนื่องงานคุณธรรมนักเรียนของโรงเรียน กระเทียมวิทยาจึงสอดรับกับนโยบายของรัฐบาล และพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ.2545 สาระสำคัญคือ จุดมุ่งหมายของการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคนให้มี ความพร้อมทั้งความรู้คู่คุณธรรม
มารู้จักโรงเรียนกระเทียมวิทยากันก่อน...
..........โรงเรียนกระเทียมวิทยา ตั้งอยู่เลขที่ 240 หมู่ที่ 2 บ้านกระเทียม ตำบลกระเทียม อำเภอสังขะ จังหวัดสุรินทร์ เป็นโรงเรียนประจำตำบลกระเทียม เปิดทำการสอน 2 ระดับ ดังนี้ คือช่วงชั้นที่ 3 และช่วงชั้นที่ 4 ในปีการศึกษา 2553 มีนักเรียนจำนวน 997 คน ครูจำนวน 39 คน โดยมีนายสุวรรณ สายไทย เป็นผู้อำนวยการสถานศึกษา มีนายสนชัย ทวีอินทร์ เป็นครูผู้ดูแลและรับผิดชอบงานคุณธรรมนักเรียน และที่ผ่านมามีงานเผยแพร่ความรู้เรื่องคุณธรรมจากการเข้าร่วมในกิจกรรมต่าง ๆ เช่น เหรียญทองการประกวดโครงงานส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม “เยาวชนไทยทำดี ถวายในหลวง” จัดโดยสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสุรินทร์ เขต 3 ได้รับรางวัลดีมาก โครงงานคุณธรรมเข้าร่วมแข่งขัน จัดโดยกลุ่มส่งเสริมประสิทธิภาพการจัดการมัธยมศึกษา จังหวัดสุรินทร์, รางวัลชนะเลิศเหรียญทอง การประกวดร่างโครงงานคุณธรรมเฉลิมพระเกียรติ “เยาวชนไทยทำดี ถวายในหลวง” ช่วงชั้นที่ 4 ประจำปีการศึกษา 2552 ภายใต้หัวข้อ “เมล็ดพันธุ์ใหม่ สร้างวินัยด้วยห้องน้ำ เพื่อเทิดไท้องค์ราชันย์” จัดโดยสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสุรินทร์ เขต 3 ,รางวัลชนะเลิศการประกวดโครงงานคุณธรรมเฉลิมพระเกียรติ “เยาวชนไทยทำดีถวายในหลวง” ช่วงชั้นที่ 4 ประจำปีการศึกษา 2552 และรางวัลโครงงานคุณธรรมเยาวชนไทยทำดีถวายในหลวง ดีเด่น ระดับสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ปีการศึกษา 2552 จากสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
..........เกี่ยวกับวิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practices) ของโรงเรียนกระเทียมวิทยา โดยมีนายสนชัย ทวีอินทร์เป็นผู้รับผิดชอบ คือ โครงการ “เมล็ดพันธุ์ ใหม่สร้างวินัยด้วยห้องน้ำ เพื่อเทิดไท้องค์ราชันย์” (New Seeds with discipline of using toillet For His Majesty) โดยมีรายละเอียดพอสังเขปดังนี้ ความสำคัญ/ปัญหา จากการสังเกตห้องน้ำในโรงเรียนกระเทียม วิทยา พบว่า ห้องน้ำมีความสกปรกและส่งกลิ่น เหม็นมาก เพื่อส่งเสริมและปลูกฝังให้นักเรียนทุกคน ได้ตระหนักและรู้คุณค่าของการใช้ห้องน้ำ และเป็น พื้นฐานสำหรับการสร้างและปลูกฝังจิตสำนึกที่ดีต่อ โรงเรียน ชุมชนและสังคม
...วัตถุประสงค์ เพื่อให้นักเรียนตระหนักและรู้คุณค่าของการใช้ ห้องน้ำ และให้นักเรียนมีจิตสำนึกที่ดีต่อส่วนรวม ตลอดจนช่วยกันรักษาความสะอาดโดยนำหลักธรรม ทางพระพุทธศาสนามาใช้ในการแก้ไขปัญหา ขอบเขตของการศึกษาเรียนรู้ กลุ่มเป้าหมาย นักเรียนโรงเรียนกระเทียมวิทยา ปีการศึกษา 2552

ทุกคน
..........ระยะเวลาและสถานที่ ระยะเวลาในการดำเนินโครงงาน วันที่ 1 เดือน กรกฎาคม – 30 เดือน กันยายน พ.ศ. 2552 สถานที่ คือ บริเวณห้องน้ำโรงเรียนกระเทียมวิทยา วิธีดำเนินการ ใช้หลักและกระบวนการแก้ปัญหาตามหลักอริยสัจสี่ (ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค)
1. ทุกข์ คือ ขั้นศึกษาปัญหาที่เกิดขึ้น

2. สมุทัย คือ ขั้นศึกษาวิเคราะห์พฤติกรรมนักเรียน ศึกษาสาเหตุของปัญหา

3. นิโรธ คือ ขั้นกำหนดแนวทางในการแก้ปัญหา หรือกำหนดกิจกรรมให้เกิดการเรียนรู้ที่หลากหลาย

4. มรรค คือ ขั้นสรุปผลที่เกิดจากกระบวนการแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ
..........กิจกรรมที่ดำเนินการ

1. ประชุมวางแผนการดำเนินงานร่วมกับสภานักเรียน

2. การแบ่งหน้าที่ความรับผิดชอบโดยมีคณะทำงานที่เป็นสภานักเรียนเป็นแกนนำและนักเรียนจิตอาสา จำนวน 30 คน เข้ามามีส่วนร่วมในการรักษาดูแลความสะอาดห้องน้ำ

3. การรายงานผลการดำเนินงาน ตลอดจนปัญหาและอุปสรรคที่เกิดขึ้นในระหว่างการดำเนินงาน โครงงาน
..........ประโยชน์ที่ได้รับ

..........นักเรียนเกิดความตระหนักและเห็นคุณค่าเรื่องความสะอาดในการใช้ห้องน้ำทั้งส่วนตนและส่วนรวม โรงเรียนมีห้องน้ำที่ถูกสุขลักษณะ นักเรียนรู้จักนำหลักธรรมมาใช้ในการแก้ปัญหาในชีวิตประจำวันและอยู่ในสังคมได้อย่างปกติสุข และนักเรียนได้รับรางวัลชนะเลิศ การแข่งขันโครงงานคุณธรรมเฉลิมพระเกียรติ “เยาวชนไทยทำดีถวายในหลวง” ประจำปีการศึกษา 2552 ระดับช่วงชั้นที่ 4 จากสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสุรินทร์ เขต 3

..........ผลที่ได้รับนอกเหนือจากวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้

..........ระหว่างดำเนินกิจกรรมคณะทำงานได้มีการติดตามและประเมินผลการทำงานทุกขั้นตอน
และได้ผลิตน้ำยาล้างห้องน้ำ (น้ำเอนไซม์จากผลมะกรูด) ซึ่งเป็นการนำวัสดุจากธรรมชาติและมีอยู่
ในท้องถิ่น/ชุมชนมาใช้ให้เกิดประโยชน์ ปลอดภัยและเป็นการประหยัดงบประมาณและลดค่าใช้จ่าย
จากการจัดซื้อน้ำยาล้างห้องน้ำซึ่งเป็นสารเคมี อีกทั้งเป็นการเสริมสร้างรายได้จากการจำหน่ายผลิตภัณฑ์

.......…ฉะนั้น เมื่อเปรียบคนเราคือเมล็ดพันธุ์ที่เกิดมามีพื้นฐานเป็นคนดีเท่ากันหมด บางคนอาจนำเมล็ดพันธุ์ของเขาวางไว้บนดิน บางคนวางไว้บนพื้นคอนกรีต ซึ่งต่างกรรมต่างวาระ การที่เราชื่นชมความดีงามในตัวเขาจึงเหมือนกับการเปิดโอกาสให้เขากลับมารู้ตัวเองว่า ในตัวเขามีเมล็ดพันธุ์ความดีนี้อยู่หากรู้จักดูแลและทำให้ความดีนั้นเติบโตขึ้น สังคมที่กำลังวิกฤตก็อาจเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีได้ในที่สุด มาร่วมช่วยกันบ่มเพาะเมล็ดพันธ์แห่งความดีกัน เถิดครับ...ครับ...


ด้วยจิตคารวะ

สนชัย ทวีอินทร์

ครูโรงเรียนกระเทียมวิทยา สพม. เขต 33